حالا چند روز از مهرماه سپری شده است و مردم برای خرید برنج مورد نیاز دست بهکار شدهاند اما قیمتها از یکسو و میزان برنج باکیفیت موجود در بازار از سوی دیگر، با آنچه آنها تصورش را داشتند، جور در نمیآید. البته این مسئله هماکنون بیشتر در بازارهای شمالی کشور به چشم میخورد ولی با وضع موجود این موج گرانی و کمبود خیلی زود به شهرهای دیگر ازجمله تهران نیز میرسد. عوضپور، یکی از کشاورزان برنجکار در همین زمینه به خبرنگار ما گفت: برنج ماحصل زمین زراعیام را با قیمت پایینی همانند سال گذشته به یکی از کارخانههای برنجکوبی فروختم. وی ادامه داد: بگذریم که بیشتر درآمد حاصل از فروش را خرج بدهیها ازجمله بدهی به کارگران کردم، ولی مشکل دیگر اینجاست که حالا مایحتاج زندگیام را باید با دوبرابر قیمت زمانی که برنجم را میفروختم بخرم.
این کشاورز افزود: با این وضعیت باید اندک برنجی را هم که برای مصرف خودم کنار گذاشتهام بفروشم. یکعضو تعاونی روستایی شهرستان فومن نیز گفت: اینطور که بهنظر میرسد در حال حاضر برنج در بازار به اندازه کافی وجود دارد ولی قیمتها روزبهروز گرانتر میشود. مرتضی رهبان افزود: برنج هاشمی در اوایل هفته گذشته 4هزار تومان بود اما الان به قیمت 4400تومان رسیده است. وی اضافه کرد: برنج علیکاظمی هم با قیمت 3700تومان به فروش میرسد که دستکم 300تومان نسبت به دو روز گذشته افزایش قیمت داشته است.
هماکنون بهترین برنج گیلان در تهران هزار تومان گرانتر از گیلان عرضه میشود. این در شرایطی است که بخش مهمی از این افزایش قیمت نه به جیب تولیدکننده میرود و نه به نفع مصرفکنندگان تمام میشود. این در حالی است که برنج نو رسیده صدری در اوایل شهریورماه سالجاری قیمتی بین 3200-3000 تومان داشت.
افزایش هزینه تولید
رئیس سازمان جهادکشاورزی چندی پیش اعلام کرده بود امسال هزینه کشت برنج نسبت به سال گذشته 25درصد افزایش داشته و نسبت به هزینههای تولید، قیمت ارقام مختلف برنج تکافوی هزینههای جاری را نمیکند. پس از این اظهارات و حالا با افزایش قیمت دلار و نابسامانی در بازار فروش اغلب اقلام ضروری خانوارها، گویا نهتنها قیمت برنج حسابی تکان خورده و افزایش یافته بلکه این موضوع باعث شده تا برخی از دلالان بازار نیز اقدام به احتکار کنند.
مثل بازار ارز و سکه
مدیرعامل اتحادیه مرکزی شرکتهای تعاونی تولیدی گیلان هم با تأیید افزایش قیمت برنج در استان گیلان بهویژه برنج نوع هاشمی گفت: وضعیت خریدوفروش برنج وشلتوک طبق روال چندروز گذشته همچنان سیر صعودی را طی میکند و بهروز است. محمدرضا نیکنژاد افزود: این درحالی است که کشاورزان از ارائه محصول تولیدی خود خودداری میکنند.
وی ادامه داد: تولید همچنان سیرنزولی دارد درصورتیکه تقاضا روزبهروز روبه افزایش است که در نتیجه و طبق قانون اقتصاد قیمت محصول با افزایش همراه خواهد بود. وی با بیان اینکه این قضیه ما را یاد بازار ارز وسکه درکشور میاندازد، اظهار داشت: به هرحال حداقل امید آن میرود که این افزایش قیمت وارد سبد مصرفی کشاورزان عزیز شود نه در جیب دلالان و واسطهها. نیکنژاد قیمت انواع برنج ارقام محلی بهخصوص هاشمی را در سطح کارخانجات و بازارهای استان گیلان طی چند روز گذشته در مرز4هزار تومان اعلام کرد. وی در ادامه گفت: البته با توجه به اینکه در مورد برنج، چای و بادام، استان همواره با واسطه و دلالبازی دستبهگریبان بوده، حق را باید به کشاورزان و تولیدکنندگانی که با عرق جبین محصول خود را با قیمت کارگر نشاکار400هزارریالی، کودشیمیایی 300هزار ریالی و میزان کاهش عملکرد یکسومی نسبت به سال گذشته برداشت کردهاند، داد ولی باید به این قشر زحمتکش نیز توصیه کرد که هماکنون که تقاضای کالا در بازار وجود دارد آنرا کمکم عرضه کنند وگرنه تجربه چندسال گذشته در زمینه افت یکباره قیمت کالا بهدلیل اقدامات حمایتی و تنظیم بازار دولت که شامل واردات، تزریق ارقام پرمحصول خریداری و انبارشده از قبل و... است برای حمایت از مصرفکننده تکرار شده و آن موقع تدبیری نمیتوان اندیشید.
مدیرعامل اتحادیه مرکزی شرکتهای تعاونی تولیدی گیلان بیان داشت: برای اینکه برنج به قیمت ارزانتر بهدست مشتری برسد برپایی نمایشگاههای عرضه مستقیم در سراسر کشور بهترین راه است. وی ادامه داد: اگر خرید برنج کشاورزان توسط تعاونیها و اتحادیههای کشاورزان انجام شود، مصرفکننده با قیمت پایینتری قادر به خرید برنج خواهد بود، البته این مسئله نیازمند پرداخت تسهیلات با بهره کم به تشکلهای عامل خرید است. بههرحال برنج از اصلیترین موادغذایی در سبد خانوارهای ایرانی است و ورود این محصول به وادی احتکار و جولان برخی از واسطهها و عرضهکنندگان آن چیزی جز آسیب جدی به مردم را در پی نخواهد داشت. بنابراین بهنظر میرسد دستگاههای نظارتی باید تا دیر نشده با جدیت بیشتری به این حوزه وارد شوند.